1 januari gaat het prijsplafond voor energie in. Dat is voor veel gezinnen een enorme uitkomst en een grote verandering. Logisch dus dat dit vragen oproept. In deze blog geven wij antwoord op een aantal veelgestelde vragen.

Wat heeft het dagverbruik met het prijsplafond te maken?

Het prijsplafond loopt van 1 januari 2023 tot en met 31 december 2023. Het hele jaar geldt er een maximaal tarief voor energie: € 1,45 per m3 gas en € 0,40 per kWh stroom. Tenminste, tot aan een maximaal verbruik van 2900 kWh stroom en 1200 m³ gas per jaar. Verbruik je meer? Dan betaal je het tarief van je energiecontract.

Goed om te weten: er wordt gekeken naar de jaarafrekening en je dagverbruik om te bepalen of je verbruik boven of onder het prijsplafond ligt. Dat zit zo: je krijgt de jaarafrekening ergens tijdens het jaar. De datum waarop je deze krijgt is afhankelijk van de einddatum van je contract. Om deze jaarafrekening te kunnen maken, is het totale prijsplafond in 365 stukjes verdeeld. Per dag wordt dan gekeken naar hoeveel je hebt verbruikt. Dit verbruik wordt dan vergeleken met het door de overheid bepaalde gemiddelde. Daarbij wordt rekening gehouden met koude winters en zonnige zomers. Het standaard dagverbruik ligt in de zomer namelijk veel lager dan in de winter. 

Waarom is de jaarafrekening belangrijk?

De energieleverancier kijkt bij de jaarafrekening naar jouw daadwerkelijke verbruik voor en na de jaarafrekening. Dit vergelijkt hij met het prijsplafond. Ben je onder het plafond gebleven? Dan betaal je niet meer dan het maximale tarief. Na de jaarafrekening begint weer een nieuwe periode. Die duurt tot en met 31 december, de laatste dag van het prijsplafond. 

Een voorbeeld. Stel, je ontvangt de jaarafrekening op 1 april. De totale som van het standaard dagverbruik van de overheid ligt tot 1 april op 887 kWh en 568 m³. Op de jaarafrekening van 1 april blijkt dat je 987 kWh en 668 m³ hebt verbruikt. Je betaalt dan 100 kwh en 100 m³ tegen de dure contracttarieven. Na 1 april heb je voor de rest van 2023 nog een totaal plafondverbruik over van 2013 kwh en 632 m³. Stel dat je in de periode vanaf 1 april t/m 31 december 2023 precies uitkomt op dat verbruik, of er zelfs onder, dan betaal je alsnog voor een deel de dure contracttarieven. Ook al blijf je dus in heel 2023 in totaal op of onder het plafond. 

Is je verbruik in de periode voor 1 april lager dan het standaard plafondverbruik? Dan mag je dat niet meenemen voor in de periode na 1 april. Dus heb je bijvoorbeeld heel erg je best gedaan om te besparen, of ben je meerdere weken op vakantie? Dan kan je dat niet meenemen. 

Dat klinkt misschien niet voordelig. Maar alle energie die je niet verbruikt, hoef je natuurlijk ook niet te betalen. 

Ik heb zonnepanelen: wat betekent dit voor het prijsplafond?

Met zonnepanelen wek je zelf energie op. Dit scheelt flink in de kosten van de energierekening. Hoe werkt dat in combinatie met het prijsplafond? Het terugleveren van energie heeft voorrang op het prijsplafond. Gebruik je over het hele jaar 3000 kWh? Dan zou je eigenlijk 100 kWh tegen het dure contracttarief moeten betalen. Maar als je zelf 2000 kWh opwekt, blijft er nog 1000 kWh over. Dit is ruim onder het maximum van het prijsplafond, dus betaal je alleen het verlaagde tarief van € 0,40.

Let wel op: het prijsplafond gaat pas in op 1 januari 2023. Alle energie die je in 2022 hebt opgewekt, mag je niet meenemen om je standaard verbruiksplafond te dempen. Eigenlijk is het met zonnepanelen dus gunstiger als je jaarafrekening zo laat mogelijk in 2023 komt. Je hebt dan meer zonne-uren in 2023 gehad om je verbruiksplafond mee te dempen. 

Moet ik zelf wat doen voor het prijsplafond?

In principe hoef je zelf niets te doen. Jouw energieleverancier zorgt ervoor dat het prijsplafond wordt toegepast. Leveranciers proberen zo snel mogelijk een voorschotbedrag te bepalen. In de komende weken ontvang je van je leverancier je maandbedrag op basis van het geschatte jaarverbruik. Deze schatting is gebaseerd op het standaard verbruiksplafond van het kabinet. 

Veel leveranciers houden je maandelijks op de hoogte van je verbruik en hoeveel dat afwijkt van het standaard plafondverbruik. Uiteraard is het verstandig om te proberen onder het standaard plafondverbruik te blijven. Dit kan je maandelijks controleren. Wil je er echt bovenop zitten? Vergelijk dan je dagverbruik met het standaard dagverbruik van de overheid.

Heeft overstappen zin? 

Als je onder het prijsplafond blijft, betaal je € 0,40 per kWh en € 1,45 per m³. Dit is bij elke leverancier hetzelfde. Maar kom je boven het plafond? Dan betaal je het tarief van je energiecontract. Doordat er naar een standaard dagverbruik wordt gekeken, kan het zijn dat je in de periode voor of na de jaarafrekening een deel van je verbruik tegen contracttarieven betaalt. Zelfs als je in het hele jaar onder het plafond blijft. 

Het is daarom voor iedereen goed om bij een leverancier met scherpe markttarieven te zitten. Je kan tijdens het prijsplafond gewoon energie vergelijken en overstappen. Stap je over naar een nieuwe leverancier? Dan krijg je een eindafrekening van je huidige leverancier. Op het moment dat je nieuwe contract ingaat, begint ook een nieuwe verrekenperiode. Die loopt tot en met 31 december 2023. 

Ik heb geen slimme meter, of mijn slimme meter wordt niet automatisch uitgelezen. Maakt dit uit voor het prijsplafond?  

Heb je een slimme meter die ‘aan’ staat? Dan kan de leverancier per dag je verbruik uitlezen. Dat werkt goed met het plafond. Staat je slimme meter ‘uit’? Bijvoorbeeld omdat je vanwege privacy niet wilt dat je verbruiksgegevens automatisch opgehaald kunnen worden? Het is voor de berekening van het prijsplafond het handigst als de slimme meter aan staat. Laat je hem uit staan? Maak dan maandelijks een foto van je verbruik en deel die met je leverancier. De leverancier kan het voorschotbedrag daar dan op aanpassen.

Heb je nog een analoge meter? Dan weet de energieleverancier niet hoe hoog jouw verbruik per dag is. De leverancier maakt dan een schatting op basis van historisch verbruik. Vaak zit dat redelijk in de buurt van je daadwerkelijke verbruik, maar natuurlijk kan het afwijken. Als je wilt dat de schatting niet afwijkt, dan kun je het volgende doen:

• Schaf een slimme meter aan. Dit kun je regelen via je netbeheerder. Het kan wel even duren voor de meter geplaatst wordt.

Maak een foto van je verbruik per maand en stuur die door aan je leverancier. Zodat hij daar het voorschot op kan aanpassen. Let op: elke leverancier gaat hier anders mee om. Leveranciers zijn namelijk niet verplicht om de gegevens die je instuurt ook direct te verwerken. Neem dus contact op met jouw leverancier hoe je dit het beste kan aanpakken.