Je wil er niet over nadenken, maar het kan gebeuren: iemand in je nabije omgeving komt te overlijden tijdens een zakenreis of vakantie in het buitenland. Dit zijn dan de stappen die je moet volgen.

Bij een overlijden in het buitenland is het belangrijk onder welke omstandigheden dit is gebeurd. Er zijn drie situaties denkbaar: een overlijden in het ziekenhuis, buiten het ziekenhuis en een niet-natuurlijk overlijden.

Overlijden in een ziekenhuis

Als iemand overlijdt in een buitenlands ziekenhuis stelt een arts ter plekke een akte van overlijden op. Aangifte wordt gedaan in de gemeente waarin iemand is overleden en daarna in de gemeente waar de overledene in Nederland woonde. De eerste stap is nagaan of de overledene verzekerd is. Informeer of de verzekeraar dekking biedt voor de repatriëringkosten (het vervoer naar Nederland). In het geval van een zakenreis in het buitenland, worden de kosten vaak vergoed door zijn of haar werkgever. In veel gevallen regelt de reisorganisatie de repatriëring, omdat zij samenwerken met de luchtvaartmaatschappijen. Het is goed om ook hiervoor even te bellen.

U bent niet verplicht om contact op te nemen met de Nederlandse ambassade of het consulaat, maar dit kan wel heel handig zijn. Daar kunt u om een tolk vragen als dat nodig is, of om hulp voor andere zaken.

Heeft de overledene een uitvaartverzekering? Dan kunt u vragen of de uitvaartondernemer alle zaken regelt: van de wettelijke formaliteiten en zaken rondom het vervoer tot contact met ambassades, consulaten en ministeries.

Niet verzekerd?

Als de overledene niet verzekerd is, luidt het advies om een professioneel repatriëringsbedrijf in te schakelen. Dit is sneller en makkelijker in verband met de taal. Repatriëringsbedrijven zijn 24 uur per dag bereikbaar. Onderteken documenten niet te snel, maar wacht eerst het advies van het repatriëringsbedrijf af. Alle documenten die nodig zijn rond het overlijden worden toch bijna nooit binnen 24 uur afgegeven. Het paspoort (of een kopie) moet bij de overledene blijven, maar het is verstandig om eventuele waardevolle spullen zelf mee te nemen.

Overlijden buiten het ziekenhuis

Als iemand in het buitenland overlijdt buiten het ziekenhuis, moet er eerst een arts worden gewaarschuwd. Vervolgens gelden precies dezelfde adviezen als in het geval van overlijden in een ziekenhuis.

Niet-natuurlijke dood of misdrijf

Als er sprake is van een niet-natuurlijke dood door een ongeluk of een misdrijf, moet niet alleen weer een arts worden geraadpleegd, maar ook de lokale politie. Zij zullen in bijna alle gevallen het lichaam onderzoeken. Na afloop zal het lichaam worden vrijgegeven en kan het normale proces worden gevolgd. Het gaat dan weer om bovenstaande stappen. Bij een overlijden in het buitenland vindt vaak een autopsie plaats. Het is verstandig om dit soort zaken voor te leggen aan de alarmcentrale of het repatriëringsbedrijf. Zij kunnen advies geven over hoe u moet handelen om het lichaam zo snel mogelijk te laten terugkeren naar Nederland.

Begrafenis of crematie ter plaatse

Het is ook mogelijk om te kiezen voor een begrafenis of crematie in het land van overlijden. In het geval van een crematie kan de as worden meegenomen naar Nederland, zowel in de auto als het vliegtuig. Er zijn geen speciale invoerdocumenten nodig. Dit kan ook geregeld worden via een repatriëringsbedrijf.

Vliegveld

Op Schiphol is een speciaal mortuarium. Daar wordt de verzorging en restauratie van overledenen gedaan en kan het lichaam ritueel gewassen worden. Ook helpt de douane en de Marechaussee met de administratieve en juridische afwikkeling van de terugkeer van het lichaam. In het mortuarium kan een afscheids- of ontvangstbijeenkomst worden georganiseerd.

Daarnaast zorgt het zogenaamde 'luchthavenpastoraat' ervoor dat afhalers niet bij de uitgang hoeven te wachten, maar onder begeleiding langs de douane naar een rustige plek kunnen gaan om met de terugkerende nabestaande(n) te worden herenigd. Ook is er hulp om de koffers zo snel mogelijk door de douane te krijgen. De familie wordt begeleidt tot bij de auto of het openbaar vervoer. De dienstverlening van het luchthavenpastoraat is gratis.