1. Je blijft waarschijnlijk niet je hele leven bij hetzelfde pensioenfonds

Het pensioenfonds van je baas kan mooie cijfers laten zien, maar werk je over 10 jaar nog wel voor hetzelfde bedrijf? Stap je over naar een andere sector, dan kun je een flinke knauw oplopen in je pensioenaanspraken.

Je opgebouwde pensioen meenemen naar een ander pensioenfonds (waardeoverdracht) kan alleen als geen van beide fondsen in financiële problemen verkeert. Momenteel hebben vrijwel alle grote pensioenfondsen een ondermaatse dekkingsgraad, waardoor waardeoverdracht vaak niet mogelijk is.

Misschien word je op een bepaald moment in je leven zzp'er. Zelfstandigen zijn zelf verantwoordelijk voor hun pensioenopbouw. Begin je als zzp'er meteen met inleggen voor je pensioen, of heb je al je inkomen nodig om op te starten? Een pensioengat is een reëel risico voor zzp'ers.

2. Het pensioen in je papieren is slechts een voorspelling

Elk jaar krijg je een overzicht van je pensioenopbouw. Het fonds waar je aan deelneemt, geeft je een voorspelling van je uitkering als je stopt met werken, maar garandeert niets meer. Nieuwe economische crisis en slechte beleggingsresultaten kunnen ervoor zorgen dat je straks veel minder uitbetaald krijgt dan er op je pensioenoverzichten altijd vermeld stond.

De jaren waarin je pensioenfonds gouden bergen kon beloven, zijn inmiddels voorbij.

Hoe denken jongeren over hun pensioen?

• 15 procent van de jongeren voelt zich helemaal verantwoordelijk voor zijn eigen pensioen
• 60 procent van de jongeren werpt alleen een globale blik op zijn pensioenoverzicht
• 90 procent van de jongeren staat niet open voor meer pensioeninformatie

3. De regels rond je pensioen veranderen elk jaar

Niet alleen je pensioenuitkering is onzeker, het hele pensioensysteem is continu aan verandering onderhevig. Enkele jaren geleden was er ruim voldoende geld in kas om iedereen in de toekomst pensioen te kunnen betalen. Maar door veranderde regels is bij de meeste fondsen datzelfde bedrag ineens ontoereikend geworden.

Sindsdien worstelen pensioenfondsen met hun balans en worden er continu nieuwe rekenmethodes bedacht. Terecht of onterecht, feit blijft dat de pensioenfondsen politiek instabiel zijn. Volgend jaar maart zijn er nieuwe verkiezingen en ongetwijfeld zullen pensioenen een belangrijk thema worden. Het is maar de vraag wat een volgend kabinet heel laat van de oude afspraken.

4. Solidariteit een betwist begrip

Het geld dat je inlegt bij je je pensioenfonds, belandt niet op een persoonsgebonden spaarrekening. Het geld komt op een grote hoop. Jongere en oudere generaties zijn afhankelijk van dezelfde hoop en moeten dus solidair zijn met elkaar.

Als er genoeg geld is, dan is solidariteit een gemakkelijke geste. Als er onvoldoende geld is, dan wordt het begrip door iedereen anders uitgelegd. Ouderen moeten solidair zijn met jongeren door met minder geld genoegen te nemen, of jongeren moeten solidair zijn met ouderen door hun eigen aanspraken in de waagschaal te leggen.

Solidariteit betekent dat beleidsmakers rekening moeten houden met de belangen van jongeren en ouderen. Bedenk dat de gemiddelde fondsbestuurder een grijze man is die eruitziet als Henk Krol, en je hoeft je niet af te vragen welke generaties de beste papieren hebben om het solidariteitsconflict in hun voordeel te beslechten.

Hoeveel krijg je nu later echt? Die vraag kan niemand met zekerheid beantwoorden. Wil je je huidige levensstandaard kunnen voortzetten na je pensioen? Kom dan zelf in actie. Relatief jong beginnen met een pensioenproduct levert later het meeste op.