Zo kun je de belastingaangifte gebruiken om eenvoudig je eigen netto waarde te berekenen

Bij financiële planning moet je jezelf als een bedrijf zien en twee dingen bepalen: hoe zit het met je inkomsten en uitgaven (een persoonlijke ‘winst- en verliesrekening’) en hoe zit het met je netto vermogen (een ‘balans’ van je bezittingen en schulden). De periode rond de belastingaangifte is een goed moment om dat laatste te achterhalen.

Het opstellen van een balans doen je één of twee keer per jaar. Juist als je met de belastingaangifte bezig bent, heb je tal van gegevens bij de hand die noodzakelijk zijn om een overzicht te maken van je bezittingen en schulden.

Het saldo van je bezittingen en schulden bepaalt je ‘netto waarde’. Dat is een momentopname van je vermogen. Zo’n overzicht is vooral handig om na te denken over grote financiële doelen en zo nodig bij te sturen.

Met een overzicht van bezittingen en schulden kun je bijvoorbeeld tal van essentiële vragen beantwoorden. Hoe zit het met de omvang van schulden die je hebt? Is de waarde van je huis een beetje in balans met je hypotheek? Heb je spaargeld of beleggingen waarmee je schulden kunt aflossen? En hoe groot is de pot die je hebt gereserveerd voor aanvullend pensioen en moet daar wellicht meer bij?

Hieronder volgen zes posten die je bij de belastingaangifte tegenkomt, die helpen om je netto waarde te berekenen.

Let wel op: de Belastingdienst vult bij de digitale aangifte een aantal gegevens vooraf in, maar de peildata zijn vaak aan het begin van het belastingjaar.

Om zicht te krijgen op je actuele netto waarde moet je de fiscale jaaroverzichten die je van banken en verzekeraars krijgt erbij nemen, om te zien hoe je er eind 2016 voor stond.

Bezittingen

1) Eigen woning (woz-waarde)

Op de digitale aangifte vind je de waarde van je eigen woning (woz) in 2016. Dit betreft echter de woningwaarde volgens de peildatum van 1 januari 2015 (het voorgaande jaar).

Je hebt als het goed is van de gemeente in februari of begin maart een nieuwe woz-beschikking gehad, met de woz-waarde per 1 januari 2016. Die geeft een wat actueler beeld van de waarde van je huis.

Wil je helemaal up to date zijn, dan kun je bij het Kadaster ook opvragen hoe het zit met met de waarde van huizen in de buurt die recent zijn verkocht.

Onder het kopje ‘Woningen en andere onroerende zaken’ moet je bij de belastingaangifte overigens ook een tweede woning of vakantiehuis opgeven. De waarde daarvan telt ook mee als bezit.

2) Bankrekeningen en beleggingen

Een groot voordeel van de digitale aangifte is dat de fiscus alvast een overzicht geeft van je bank- en beleggingsrekeningen. Hier geldt dat het om de saldi per 1 januari 2016 gaat.

Het kan echter nooit kwaad om een dubbelcheck te doen op de cijfers die de fiscus heeft ingevuld met behulp van de fiscale jaaroverzichten die je zelf van banken en vermogensbeheerders krijgt. En daar vind je ook de saldi per 31 december 2016. Zo kun je dus een actueel overzicht van de waarde van je spaargeld en beleggingen maken.

3) Kapitaalverzekeringen

De fiscus wil ook weten of je spaarpotjes hebt in de vorm van lijfrentes en andere kapitaalverzekeringen. Hiermee kun je een overzicht maken van vermogen dat je opbouwt voor aanvullend pensioen of aflossing van de hypotheek.

Bij de kapitaalverzekering eigen woning (veel gebruikt bij spaarhypotheken) krijg je helaas niet de actuele stand van de spaarpot mee bij de belastingaangifte; je moet daarvoor contact opnemen met de verzekeraar waar de polis loopt.

4) Andere bezittingen

De fiscus wil graag weten of je nog andere bezittingen had. Genoemd worden zaken als een aandeel in het vermogen van een Vereniging van Eigenaren en het bezit van virtueel geld zoals bitcoins.

De waarde van kunstvoorwerpen die niet zijn bedoeld als belegging, hoef je overigens niet op te geven. Maar misschien heb je thuis toevallig een vergeten meesterwerk aan de muur hangen. Als je weet wat het waard is, kun je dat natuurlijk wel bij je bezittingen optellen.

Schulden

5) Hypotheek

Voor veel huiseigenaren is de hypotheeklening de belangrijkste schuld die ze hebben. Bij de digitale aangifte geeft de fiscus zowel de stand van de hypotheekschuld op 1 januari als op 31 december. Dat is makkelijk voor de actuele stand van zaken.

6) Overige schulden

Overige schulden die op de belastingaangifte thuishoren zijn persoonlijke leningen, schulden voor de aankoop van een tweede woning, studieschulden, nog te betalen erfbelasting en een negatief saldo op je bankrekening (roodstand). Ook dit rijtje schept overzicht.

Ben je de volledige checklist doorgelopen? Dan is het een kwestie van alle schulden en bezittingen rangschikken in excel of op papier. Liefst met de stand van zaken per 31 december 2016.

Vervolgens kun je de schulden van de bezittingen aftrekken. Zie daar: je netto vermogen.