Wegenbelasting is onvermijdelijk: elke autobezitter betaalt het. Het Rijk en de provincies verwachten in 2022 een opbrengst van 6,1 miljard euro. Een zeer groot bedrag dus. Hoewel het niet uitmaakt of je veel of weinig kilometers rijdt, betaalt niet iedereen hetzelfde aan wegenbelasting. Brandstof, uitstoot, gewicht, en woonplaats zijn allemaal van invloed op je aanslag. Je kunt eenvoudig de hoeveelheid wegenbelasting berekenen die je betaalt en waarom, door je kenteken in te tikken op de speciale tool van vergelijkingssite Independer. 

Vervuiling

Hoeveel vuiligheid je auto, bestelbus, of camper uitstoot, is van grote invloed op de hoogte van de wegenbelasting. Een schone auto kopen, scheelt behoorlijk. Sinds 2021 betalen eigenaren van oudere dieselauto’s bijvoorbeeld 19% roettax bovenop het standaard belastingtarief. De overheid wil het zo financieel aantrekkelijk maken om een schonere auto te kopen. Dieselauto’s die ouder zijn dan tien jaar vallen bijna allemaal onder de roettax. Dat betekent dat een eigenaar gemiddeld 285 euro per jaar extra wegenbelasting moet betalen.

Elektrisch

Tot 2025 betalen eigenaren van een volledig elektrische auto geen wegenbelasting. Automobilisten met hybride auto’s, die op zowel stroom als brandstof rijden, krijgen in diezelfde periode de helft korting op het normale tarief. Maar alleen als de auto niet meer dan 50 gram CO2 per kilometer uitstoot. In 2025 krijgen elektrische en hybride auto’s nog 25% korting. Daarna betaal je het reguliere tarief.

Gewicht

Zwaardere auto’s belasten het wegdek meer dan lichtgewichten. Een Volvo XC90, bijvoorbeeld, zorgt met z’n gewicht van ruim tweeduizend kilo voor meer slijtage aan de weg dan een Renault Clio, die nauwelijks de helft weegt. Daarom betaal je voor de Volvo per jaar minstens 1252 euro aan wegenbelasting. Voor de Clio (benzine) is de aanslag, afhankelijk van de provincie, tussen de 384 en 428 euro. Wie niet per se een grote, zware auto nodig heeft, kan dus makkelijk besparen op de wegenbelasting door een lichtere auto te kiezen. Of een motor: daarvoor betaal je 120 tot 128 euro per jaar.

Provincie

Ruim een kwart van de geïnde wegenbelasting, in 2021 zo’n 1,7 miljard euro, komt direct bij de provincies terecht. Die halen zo gemiddeld twintig procent van hun jaarlijkse inkomsten binnen. Elke provincie bepaalt zelf de hoogte van het tarief en mag ook zelf kiezen waar het geld voor wordt gebruikt. Het gaat dus niet per se naar het onderhoud van provinciale wegen. Het tarief is een percentage van de wegenbelasting die het Rijk vaststelt voor elke auto en komt daar dus bovenop. In 2021 liggen deze opcenten in Noord-Holland met 67,9% het laagst. Koploper is Groningen, met 93,3%.

Schorsen

Wie van plan is de auto een tijd niet te gebruiken, kan het kenteken laten schorsen. Daarmee vervalt de plicht om wegenbelasting te betalen. Ook de verplichte WA-autoverzekering en de APK-keuring zijn tijdens een schorsing overbodig. Tijdens de schorsing mag de auto niet op de openbare weg staan of rijden.

Eén uitzondering: als je een geschorste auto APK wilt laten keuren, mag je er rond de tijd van de afspraak de weg mee op. Maar alleen op de kortste route tussen het adres waar de auto is gestald en het APK-station. De auto moet tijdens deze rit wel WA verzekerd zijn. Een schorsing kan bij de RDW worden aangevraagd voor een periode van 1, 2, of 3 jaar en vervalt automatisch, tenzij je verlenging aanvraagt.

Menno Dijcks, auto-expert bij Independer, adviseert om de einddatum van de schorsing goed in de gaten te houden. ‘Na die datum moet je namelijk direct weer voldoen aan de voertuigverplichtingen, zoals autoverzekering, APK en motorrijtuigenbelasting.

Camper

Voor kampeervoertuigen ligt het kwartaaltarief van de wegenbelasting maar liefst 75 procent lager dan voor personenauto’s. Ook een manier om te besparen dus. De camper moet er van binnen wel echt uit zien als rijdende vakantiebungalow. Dat betekent dat er een vast keukentje plus tafel zijn ingebouwd en er minstens twee vaste slaapplekken zijn, elk minimaal 1 meter 80 lang. Er moeten ook minstens twee vaste zitplaatsen zijn. Als dit alleen de bestuurdersstoel en de stoel ernaast zijn, moeten die kunnen draaien, zodat zo ook met de rug naar de vooruit kunnen worden gebruikt.

Oldtimer

Geen zin in wegenbelasting en ook niet in een volledig elektrische auto? Koop een oldtimer. Voor auto’s en motoren die ouder dan 40 jaar zijn, geldt een vrijstelling van de motorrijtuigenbelasting. De reden hiervoor is, dat de overheid ervan uit gaat dat vrijwel niemand dagelijks met een oldtimer naar het werk rijdt. De klassiekers worden volgens die gedachte hooguit gebruikt om af en toe een dagje mee te toeren.

Lukt het je wel om dagelijks in een auto van 40 jaar of ouder rond te rijden? Dan ben je de belastingdienst mooi te slim af. Voor benzineauto’s die tussen 1982 en 1988 voor het eerst de weg op zijn gegaan, geldt in 2022 een korting van 75 procent op de wegenbelasting. De maximale aanslag komt bovendien niet boven de 125 euro per jaar uit.